Lakownica żółtawa – Reishi – Ganoderma lucidum

Historia

Lakownica żółtawa, zwana Reishi, od wieków odgrywała ważną rolę w tradycyjnej medycynie chińskiej. Pierwsze zapisy o jej stosowaniu pojawiły się ponad 2000 lat temu, kiedy była uznawana za symbol długowieczności i zdrowia. W dawnych Chinach była dostępna jedynie dla cesarzy i elity, co czyniło ją jednym z najbardziej poszukiwanych naturalnych leków.

“Ganoderma lucidum posiada zdolność przedłużania życia i wspierania spokojnego umysłu.” – fragment z traktatu Shen Nong Ben Cao Jing, jednej z najstarszych ksiąg medycyny chińskiej.

Shen Nong Ben Cao Jing (Kanon Medycyny Ziołowej Boskiego Rolnika) to jeden z najstarszych chińskich tekstów poświęconych medycynie ziołowej. W tej księdze Ganoderma lucidum, znana także jako reishi (lingzhi), była opisywana jako grzyb o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Przypisywano jej zdolność przedłużania życia oraz wspierania spokoju umysłu. Klasyfikowana jako jeden z najwyższych leków, Ganoderma mogła być stosowana przez długi czas bez skutków ubocznych, a jej działanie miało przynosić korzyści zdrowotne, takie jak wzmocnienie odporności, poprawa witalności oraz wspieranie równowagi psychicznej.

Występowanie

Reishi naturalnie występuje w lasach liściastych Azji, zwłaszcza w Chinach, Japonii i Korei. Preferuje martwe lub umierające drzewa, takie jak dąb, buk czy kasztanowiec. W naturze jest rzadko spotykana, co przyczyniło się do jej hodowli na skalę przemysłową, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.

Jak uprawiać?

Hodowla Reishi wymaga specyficznych warunków, które naśladują jej naturalne środowisko. Grzyb najlepiej rośnie na drewnianych podłożach lub specjalnie przygotowanych substratach organicznych. Proces uprawy trwa kilka miesięcy, a kluczowe są odpowiednia wilgotność, temperatura i dostęp do świeżego powietrza. Dziś Reishi jest hodowana zarówno komercyjnie, jak i w domowych warunkach, dzięki dostępnym zestawom do hodowli.

Wygląd

Reishi jest grzybem, który łatwo rozpoznać po jego charakterystycznym wyglądzie. Jeśli kiedykolwiek natkniesz się na niego w naturze (choć jest to rzadkość!), zobaczysz grzyb o błyszczącym, lakierowanym kapeluszu. Ma półkolisty lub nerkowaty kształt, a jego kolory mogą zmieniać się od jasnobrązowego do ciemnobordowego, czasami nawet wpadającego w czarny. Ciekawostką jest to, że kapelusz Reishi wygląda tak, jakby był polakierowany – stąd jego nazwa „lakownica”.

Miąższ grzyba jest twardy i zdrewniały, co oznacza, że nie zjesz go jak zwykłego grzyba z lasu. W surowej postaci Reishi nie jest jadalny, ale istnieje wiele sposobów, by czerpać z jego właściwości zdrowotnych.

Jak można kupić Reishi?

Reishi można kupić w różnych formach, co sprawia, że łatwo dopasować jego stosowanie do swojego stylu życia:

• Proszek z grzybni: Jest to jedna z popularniejszych form, którą można dodać do smoothie, soków, a nawet do kawy. Proszek jest łatwy do przyswajania i ma intensywny smak, który przypomina nieco ziemisty aromat.
• Kapsułki: Idealna opcja dla tych, którzy nie przepadają za smakiem grzybów. Kapsułki są wygodne i łatwe w dawkowaniu – wystarczy popić wodą.
• Ekstrakty w płynie: Stosowane przez osoby, które szukają silniejszego i bardziej skoncentrowanego działania. Kilka kropli ekstraktu można dodać do wody lub herbaty.
• Herbaty i napary: Reishi w postaci herbaty to tradycyjny sposób spożycia. Taka herbata ma głęboki, ziemisty smak i często jest stosowana przed snem, ponieważ wspomaga relaks i poprawia jakość snu.
• Kawa z Reishi: Tak, są dostępne kawy z dodatkiem Reishi! To ciekawy sposób na wprowadzenie tego grzyba do codziennej diety, szczególnie dla miłośników porannej filiżanki kawy.

Każda z tych form ma swoje zalety, a wybór zależy od preferencji użytkownika. Niezależnie od tego, którą wybierzesz, Reishi zachowuje swoje prozdrowotne właściwości, wspierając układ odpornościowy, redukując stres i poprawiając ogólną kondycję organizmu.

Zastosowanie tradycyjne

Reishi było cenione w tradycyjnej medycynie chińskiej przez ponad 2000 lat i nazywane “eliksirem nieśmiertelności”. W starożytnych Chinach wierzono, że regularne spożywanie Reishi sprzyja długowieczności, wspiera zdrowie fizyczne i równowagę psychiczną. Stosowano je jako środek wzmacniający odporność, poprawiający jakość snu oraz redukujący stres. Reishi używano także jako tonik na wzmocnienie ducha i umysłu. W Japonii Reishi wykorzystywano do leczenia schorzeń wątroby, a w Korei – jako środek wspierający zdrowie serca i długowieczność.

Tradycyjna medycyna chińska stosowała ten grzyb także zewnętrznie, do łagodzenia stanów zapalnych skóry, leczenia ran oraz blizn. Dzięki silnym właściwościom przeciwzapalnym Reishi wspierało regenerację skóry i przyspieszało proces gojenia się oparzeń oraz ran.

Zastosowanie nowoczesne

Współczesne badania nad Reishi potwierdzają wiele z jego tradycyjnych zastosowań, odkrywając jednocześnie nowe korzyści. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym, Reishi znalazło szerokie zastosowanie w kosmetykach, takich jak kremy i serum do pielęgnacji skóry. Reishi wspiera produkcję kolagenu, pomaga redukować zmarszczki i pigmentację, a także poprawia elastyczność skóry. Działa nawilżająco i regenerująco, co czyni go skutecznym składnikiem kremów na oparzenia oraz produkty wspomagające gojenie ran i redukcję blizn.

Oprócz tego, ekstrakty z Reishi stosowane są w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak egzema, trądzik, a także w terapii poparzeń. Dzięki triterpenom i polisacharydom, które mają właściwości przeciwzapalne i regeneracyjne, Reishi wspiera odbudowę tkanek oraz pomaga w regeneracji skóry po oparzeniach.

Co ciekawe, grzyb ten znalazł również zastosowanie w produktach do codziennej higieny, takich jak pasta do zębów. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym pomaga chronić dziąsła i wspierać zdrowie jamy ustnej. Reishi jest także popularnym składnikiem suplementów diety, wspierających zdrowie układu odpornościowego, krążenia oraz wątroby, przyczyniając się do ogólnej poprawy kondycji organizmu.

Skład i aktywne związki

Reishi jest jednym z najbardziej przebadanych grzybów, a jego szerokie spektrum działania wynika z bogactwa bioaktywnych związków chemicznych, które wykazują wiele korzyści zdrowotnych. Najważniejsze z tych związków to:

1. Polisacharydy – są to długie łańcuchy cząsteczek cukrów, które mają kluczowe znaczenie dla wspierania układu odpornościowego. Polisacharydy zawarte w Reishi, zwłaszcza beta-glukany, stymulują makrofagi i inne komórki układu odpornościowego, zwiększając ich zdolność do zwalczania infekcji i patogenów.
   • Beta-glukany: szczególny rodzaj polisacharydów, które mają silne właściwości immunomodulacyjne. Badania sugerują, że mogą wspierać walkę z nowotworami i wspomagać układ odpornościowy w obronie przed wirusami i bakteriami.
2. Triterpeny – są to związki o działaniu przeciwzapalnym, które pomagają w redukcji stanów zapalnych w organizmie. Triterpeny zawarte w Reishi, zwłaszcza ganoderowe kwasy, wykazują działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.
   • Ganoderowe kwasy: to rodzaj triterpenów, które mają potencjalne właściwości przeciwnowotworowe i przeciwhistaminowe. Badania pokazują, że mogą wspierać zdrowie wątroby oraz obniżać ciśnienie krwi.
3. Antyoksydanty – związki te neutralizują wolne rodniki, które są odpowiedzialne za stres oksydacyjny i uszkodzenia komórek. Regularne spożywanie Reishi może wspierać ochronę przed procesami starzenia i zmniejszać ryzyko rozwoju chorób przewlekłych, takich jak miażdżyca czy nowotwory.
   • SOD (Dysmutaza ponadtlenkowa): jeden z najważniejszych enzymów antyoksydacyjnych w Reishi, który odgrywa kluczową rolę w ochronie komórek przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki.

4. Sterole – substancje o działaniu przeciwzapalnym i wzmacniającym układ krwionośny. Sterole w Reishi pomagają obniżać poziom cholesterolu i wspierają zdrowie układu sercowo-naczyniowego.
5. Peptydy – związki białkowe w Reishi, które mają silne działanie antyoksydacyjne. Peptydy te wspierają regenerację komórek i mogą pomagać w przywracaniu równowagi organizmu po intensywnym wysiłku fizycznym lub stresie.

Dzięki temu wyjątkowemu składowi chemicznemu Reishi ma szerokie spektrum zastosowań zdrowotnych, obejmujące wsparcie układu odpornościowego, ochronę przed nowotworami, redukcję stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego oraz poprawę ogólnej kondycji organizmu. Każdy z tych związków działa synergistycznie, wzmacniając efekty działania innych substancji zawartych w grzybie.